Quarantaine

Het is een zeer actueel woord geworden in deze tijden van lockdown en corona: quarantaine. Maar wist je dat de oorsprong ervan in Venetië ligt? 

Met quarantaine, of op z’n Italiaans ‘quarantena’ (wat eigenlijk een Venetiaanse variant van ‘quarantina’ is), werd de periode aangeduid waarin de bemanning van een schip geïsoleerd moest blijven bij aankomst in Venetië. De periode van de pest lag aan het einde van de 14e en het begin van de 15e eeuw nog vers in het geheugen van de Italianen. Op schepen die uit bijvoorbeeld het huidige Dubrovnik kwamen, zaten vaak nog potentieel besmette(lijke) mensen of dieren, omdat in die gebieden de pest nog niet voorbij was. Deze moesten bij aankomst in Venetië een periode van 40 dagen (quaranta = veertig) in afzondering doorbrengen. 
​
Aan die 40 dagen ligt overigens geen wetenschappelijke visie ten grondslag. De oorsprong is eerder te vinden in de Joods-Christelijke traditie. In de Bijbel neemt het getal 40 een belangrijke plaats in. De zondvloed duurde 40 dagen en 40 nachten, Mozes verbleef 40 dagen op de berg Sinaï, waar God hem de tien geboden gaf en Jezus bracht 40 dagen door in de woestijn, daar waar het volk Israël 40 jaar had rondgezworven.  

Er zijn bronnen die vermelden dat in werkelijkheid de periode waarin de bemanning van een schip in quarantaine moest, korter was dan 40 dagen, maar nu weten we wel waar het woord zijn oorsprong vindt. 
​
Tot slot, het woord dat wij in het Nederlands gebruiken is een leenwoord uit het Frans, dat in de betekenis van ‘afzondering’ voor het eerst in onze taal wordt gebruikt in 1664. 

---