Toscane is denk ik toch nog steeds de meest bekende regio van Italië. Niet alleen vanwege de vele beroemde kunststeden als Florence, Siena, Volterra en San Gimignano, maar ook vanwege het landschap. Al eeuwen gecultiveerd en schitterend onderhouden. Glooiende heuvels met cipressen, oude dorpjes of mooie villa's erboven op. Kleine akkers met tarwe-, maïs-, graan- en bonenvelden. 

De Toscaanse keuken wordt vaak omschreven als de 'cucina povera', de boerenkeuken. Daarmee wordt bedoeld dat de keuken niet heel verfijnd is, maar dat men gebruik maakt met wat voor handen is. Het rijkelijk gebruik maken van rozemarijn, tijm en salie en de scheut olijfolie die overal doorheen gaat, bewijst dat. 

De Toscaanse maaltijd begint doorgaans met crostini, krokant gebakken broodjes met bij voorkeur een paté van kippenlevertjes. Gevolgd door een stevige, voedzame soep, vol met groenten van het seizoen en al de nodige koolhydraten bevattend. Pasta is traditioneel niet het sterkste punt van de Toscanen, maar voor pappardelle met cinghiale (everzwijn) of la lepre (haas) kun je een Toscaan wel wakker maken.

Wild, gevogelte, varkensvlees en aan de kust vele soorten vis, worden geroosterd, gegrild en op smaak gebracht met de al genoemde kruiden of chilipeper en venkelzaad. Als bijgerecht zijn bonen altijd op de kaart terug te vinden. Toscanen worden namelijk van oudsher ook wel 'mangiafagioli', boneneters, genoemd. 

Uiteraard worden de gerechten vergezeld van een goed glas, meestal rode, wijn. De Chianti is een hele bekende, maar ook een van de beroemdste en tevens duurste wijnen van Italië komt er vandaan: de Brunello di Montalcino. Cin cin!    

Amaro is het Italiaanse woord voor bitter. De wereldberoemde amaretti zijn amandel (-of bitter)koekjes gemaakt van amandelen, eiwit en suiker. Ze zijn er in vele soorten en maten, hard of zacht,  maar altijd feestelijk verpakt. Je vindt ze in heel Italië, maar ze komen oorspronkelijk uit het noorden van het land. Het is bekend dat in de 18e eeuw de familie Lazzaroni, die eigenaar was van diverse Milanese cafés, de ene na de andere bakkerij op kocht in hun geboortestad Saronno. Doordat ze de koekjes serveerden in hun cafés, werden ze al gauw erg bekend. 

Natuurlijk kennen we Amaretto ook als likeur, de Disaronno Originale kom uit dezelfde stad. Een eeuwenoude legende vertelt ons over een liefdesverhouding tussen een waardin die na de dood van haar man verliefd werd op de Renaissance kunstenaar Bernardino Luini. Deze laatste schilderde naar alle waarschijnlijkheid in het jaar 1525 zijn geliefde weduwe als de Maagd Maria in de kerk van Saronno, de Santuario della Beata Vergine dei Miracoli (zie afbeelding hieronder). Zij bedacht volgens de overlevering de amaretto-likeur om als liefdesgeschenk te geven aan Bernardino.  

Op deze legende is de historische roman 'De Madonna van Saronno' van Marina Fiorato gebaseerd, een aanrader! De schrijfster stelt wel duidelijk in haar nawoord dat er geen verband mag worden gezocht tussen haar verhaal en het ontstaan van de originele Disaronno Originale. Het geheim van de ingrediënten en de bereidingswijze van deze likeur, zegt ze, blijven in bewaring bij de familie Reina uit Saronno. Mijn oog viel vanmiddag overigens op het etiket van de Disaronno: since 1525 staat erop, het zelfde jaar waarin Bernardino de waardin schilderde, wow! 

​Ook onze panettone-leverancier Bonifanti maakt verrukkelijke amaretti en heeft naast de originele smaak ook op natuurlijke wijze fruitsmaken toegevoegd. Wij verkopen deze in gemengde zakjes van 150 gram: www.panettone-shop.nl/koekjes-en-noga/amaretti-amandelkoekjes-150-gram-amaretti-frutta-mista-sfusi 

Moscato d'Asti is de wijn die traditioneel gezien gedronken wordt bij de panettone (KERST) of colomba (PASEN). De FESTA is een licht mousserende zoete feestwijn, gemaakt van de Moscato druif uit de heuvels van Piemonte (Italië). Uiteraard combineert deze dessertwijn met een laag alcoholpercentage (5%) ook geweldig bij taart, chocolade en andere zoete desserts. 

La Trava - Piemonte (de makers van FESTA wijn)
Het wijnhuis ‘La Trava’ ligt in Piemonte, tussen de glooiende heuvels van ‘de Langhe’. We kwamen daar ooit terecht met onze camper toen we op hun camperplaats stonden en hebben zo het eerste contact gelegd. Inmiddels produceren zij al vele jaren onze Festa wijn die ook nog eens de DOCG status heeft gekregen. 

In dit wijngebied worden enkele van de beste wijnen van Italië gemaakt: Barolo, Barbaresco, Dolcetto, Nebbiolo en Barbera. La Trava is eveneens vol passie bezig met de productie van wijn. De liefde voor het wijn maken komt voort uit de liefde voor hun ‘roots’. Zij zetten de oude familietraditie van het bewerken van de wijngaarden voort; liefdevol en geduldig volgen ze elke stap in de wijnproductie. Met respect voor het natuurlijke verloop van de seizoenen, kiezen ze voor het meest eerlijke, duurzame en pure product. Naast het productiebedrijf in de heuvels, hebben de dochters een vinoteca (wijnbar) in Savona. Mocht je ooit in de buurt zijn en langs willen gaan, ze ontvangen je met open armen! www.latrava.it en www.facebook.com/latravasavona. 

Als je ook wilt genieten van deze heerlijke Festa, bestel hem dan mee met je panettone (kerst) of colomba (pasen) of zomaar via panettone-shop.nl. Cin cin!

Naast hét Italiaanse kerstgeschenk, de panettone, kent Italië nog een populair kerstgebak, de pandoro. Het is gemaakt van bloem, eieren, boter en gist, wordt gebakken in een stervormige bakvorm en bestrooid met vanille- of poedersuiker.

De geschiedenis van de pandoro is recenter dan die van de panettone. Het initiatief voor het maken van de pandoro komt van Signor Melegatti, een bakker uit Verona. In 1894 kreeg hij patent op het bakken van  dit brood en tevens op de naam "Pane d'oro", brood van goud. Een hommage aan de "pani d'oro" die ten tijden van de Republiek Venetië aan het einde van de maaltijd werden gegeten door de welgestelde patriciërsfamilies. Zij maakten hun brood letterlijk waardevoller door er bladgoud in te verwerken. 

Tussen pandoro en panettone ontstond er aan het einde van de 19e eeuw onmiddellijk een competitie. Verona en Milaan wilden beiden dat hun kerstgebak hét Italiaanse kerstgebak zou worden. De pandoro werd (en wordt nog altijd) gebakken in de vorm van een ster en bestrooid met poedersuiker, mooier kan niet met kerst. Om de strijd met Verona aan te gaan, bedacht de Milanese banketbakker Angelo Motta dat de panettone de vorm moest krijgen van een koksmuts, of beter nog, van een koepel van een baptisterium. En om het helemaal af te maken, werd het vanaf die tijd gebakken in een papieren omhulsel om het de vorm van een kroon te geven, bedrukt met gouden letters en motiefjes. 

​Pandoro met kerst verkrijgbaar bij PANETTONE-SHOP  
In onze winkel in Amerongen en later ook in Amsterdam verkochten wij als een van de eersten in Nederland panettone. We bezochten regelmatig de bakkerij van het mooie bedrijf Bonifanti in Piemonte en zagen met eigen ogen de 'moedergistkamer' en hoe de panettoni op z'n kop worden gebakken voor het meest luchtige resultaat. Op de verpakkingsafdeling voorzien ze alles met de hand van een fraaie verpakking met kleurrijke strik. Al jaren leveren wij deze prijswinnende Bonifanti panettoni aan vele Nederlandse en Belgische liefhebbers. En natuurlijk hebben we ook Pandoro! www.panettone-shop.nl. 
 
Lees meer over KERST IN ITALIË en PANETTONE

Saltare in bocca. Van het werkwoord 'saltare' komt ons Nederlandse woord 'salto'. Een mooie sprong dus, recht in je mond, de bocca. 

Saltimbocca (alla romana) is een wereldberoemd gerecht, waarvan wij, nu de salie weelderig groeit en we onze eigen schnitzeltjes in de vriezer hebben liggen,  regelmatig thuis genieten. Okay, het moet met dun geslagen lapjes kalfsvlees, maar als je je eigen varkentjes hebt grootgebracht, mag  varkensvlees natuurlijk ook! 

Je legt er een plakje rauwe ham en een blaadje salie op. Eén zou genoeg moeten zijn, maar wij houden van salie, dus gebruiken wat meer. 

De grote Pellegrino Artusi vertelt in zijn 'De wetenschap in de keuken en de kunst om goed te eten' dat men er in het restaurant in Rome waar hij het gerecht in de 19e eeuw at, er maar een half blaadje salie op legde, omdat één teveel zou zijn...

Je doet er een prikkertje door om alles bij elkaar te houden. In sommige recepten wordt de Saltimbocca dubbelgevouwen of opgerold, zodat hij nog wat meer 'in de mond springt', maar ik vind dat zelf niet nodig. We bakken ze in flink wat boter, het langst aan de onderkant en op het laatst nog even kort aan de bovenkant. Als je dat te lang doet, wordt de ham hard en taai en dat is niet de bedoeling. Artusi noemt Saltimbocca een eenvoudig, gezond gerecht en rept niet over het afblussen met wijn of Marsala. Marsala zal men oorspronkelijk in Rome zeker niet gebruikt hebben, want het is een Siciliaanse wijn. Ietwat zoetig, maar wel lekker!